Müzik Sanatı ve Söyleşiler

Anadolu Nefesli Beşlisi: Anadolu değerlerini Türkiye'ye ve Dünya'nın geri kalanına tanıtmanın heyecanıyla 11 yıldır birlikte çalışıyorlar.  Anadolu Medeniyetlerine ait besteciler tarafından bestelenen eserleri düzenleyip ve icra etmek, topluluğun, sanatçıların en büyük hedefleri. 

Cem ÖNERTÜRK (Flüt) 

Ufuk SOYGÜRBÜZ (Obua) 

Kıvanç FINDIKLI (Klarnet) 

Ozan EVRUK (Fagot) 

Hüseyin UÇAR (Fransız kornosu) 

Anadolu Nefesli Beşlisi, müzikal kariyerlerinde birçok projeye imza atmaya devam ediyorlar. Röportaj davetimi kabul ettikleri için kendilerine teşekkür ederim. 

Zeynep Dök _ Öncelikle Anadolu Nefesli Beşlisi'in başlangıcından bize bahseder misiniz lütfen? Anatolian Wind Quintet nasıl oluştu? 

ANB _ Bizler başlangıçta evrene dağılan yıldız tozları gibi Türkiye'nin 4 bir yanına dağılmış olan 5 müzisyendik. Daha sonra içimizdeki oda müziği yapma arzusu birbirimizi bulmamızı sağladı. Cem ve Ufuk okul arkadaşı, Ozan ve Cem daha önce oda müziği grubu kurma girişimlerinde bulundular. Ama bu girişimleri uzun soluklu olmadı. Daha sonra Ufuk ve Cem'in yeni bir oda müziği grubu kurma arzusu 2015 yılında Anadolu Nefesli Beşlisinin oluşmasına öcülük etti ve bizleri bir araya getirdi. 

Zeynep Dök _ Anadolu Nefesli Beşlisi'in başlangıcından bize bahseder misiniz lütfen? Anatolian Wind Quintet nasıl oluştu? 

ANB _ Bizler başlangıçta evrene dağılan yıldız tozları gibi Türkiye'nin 4 bir yanına dağılmış olan 5 müzisyendik. Daha sonra içimizdeki oda müziği yapma arzusu birbirimizi bulmamızı sağladı. Cem ve Ufuk okul arkadaşı, Ozan ve Cem daha önce oda müziği grubu kurma girişimlerinde bulundular. Ama bu girişimleri uzun soluklu olmadı. Daha sonra Ufuk ve Cem'in yeni bir oda müziği grubu kurma arzusu 2015 yılında Anadolu Nefesli Beşlisinin oluşmasına öcülük etti ve bizleri bir araya getirdi. 

Zeynep _ Müzikal yolculuğunuzda, en iyi deneyiminiz sizce hangisi? 

ANB _  Tabii ki her konserimiz ayrı bir deneyim ve ayrı heyecan içeren konserler, ama içlerinden birinin çok etkileyici olduğunu söylemeliyiz, o da Batman'da vermiş olduğumuz bir konser. Orada verdiğimiz konserde çaldığımız programın böylesine ilgi ile karşılanacağını hiç düşünmemiştik fakat aldığımız geri dönüş çok heyecan vericiydi. 

Zeynep _ Keşfettiğiniz veya yarattığınız repertuardan ve diğer eserleri de enstrümantasyona nasıl uyarladığınızdan bahseder misiniz lütfen? 

ANB _ Grubumuzda Cem: Flüt, Ufuk: Obua, Kıvanç: Klarnet, Hüseyin: Korno, Ozan: Fagot çalıyor. Ama projelerimizin içinde sadece Tahta Nefesli Beşlisi için yazılan eserleri çalmıyoruz bunun yanında diğer beğendiğimiz eserleri de aranje ediyoruz. İşte o noktada grubumuzun Klarnet sanatçısı Kıvanç Fındıklı sadece klarnetteki yeteneğini değil, aranje ve kompozisyondaki yeteneğini de sergiliyor. Yaptığı aranjelerde grubumuzun diğer üyelerini çok iyi tanıdığı için eserlerinde grubumuz için en iyi tınıyı elde ediyor. 

Zeynep _  Repertuarınızda,  zengin geleneksel müzik parçalarından derlediğiniz folklorik şarkılar bulunuyor. Bunun genel olarak müziğe, özellikle de enstrümanınıza olan ilginizi nasıl şekillendirdiğini düşünüyorsunuz?

ANB _ Aslında tüm Dünya'da geçmişten günümüze kadar çok sesli müzikte hep geleneksel ezgiler ve folklorik şarkılar kullanılmıştır. Türkiye çok sesli Müziğine katkısı zaten su götürmez bir meseledir. Ama bir yandan da enstrümanlarımızla, tahta nefesli beşli olarak tını zenginliğini arttırmak ve enstrümanlarımızın ve bilgimizin kapasitesinin sınırlarını keşfetmek için bizlere çok ilham veriyor. 

Zeynep _ Anadolu'nun Esintileri  gezgin ozanların halk şiirlerini yeni bir yaklaşımla yorumladınız.  Bu program, Anadolu ve Çağdaş Türk müziğinin bir karışımı mıdır sizce? Bunu, okurlarımıza nasıl anlatalım? 

ANB  _ Çağdaş Türk müziği demek ile neyi anladığımız çok önemli. Bizim Çağdaş Müzik ya da Çağdaş Türk Müziği kelimesinden anladığımız her çağın müziğini o çağı anlayarak seslendirmek. Siz de takdir edersiniz ki, bizim repertuarımızda Görgy Ligeti'den tutunda Aşık Veysel'e kadar çok büyük bir yelpaze bulunmakta, dolayısıyla çağları yakalamak ve ona en yakın duyguyu seyirciye aktarmak ve seyircinin bu karışımdan en güzel hazzı almasını sağlamaktır. 

Zeynep _ Avrupa'dan Anadolu'ya projeniz hakkında neler söylemeyi istersiniz? 

ANB _ Avrupa'dan Anadolu'ya projemizde aslında Türk Müziğine çok sesliliğin ne kadar çok yakıştığını ve Avrupa Topraklarında oluşmuş çok sesli evrensel müziğin Anadolu Müziğinin tınları ile buluştuğunda ne kadar görkemli bir hal aldığını dinleyicilerimize aktarmak için repertuarımıza titizlikle seçtiğimiz eserlerden oluşmaktadır. 

Zeynep _ L'orient Express (Doğu Ekspresi)  Paris'te İstanbul'a yolculuk projenizde yer alan eserlerin seçimini bize anlatır mısınız lütfen? 

ANB _  L'orient Express projemizin eser seçimlerini, Paris'ten kalkan trenin uğradığı ülkelerdeki bestecilerin Tahta Nefesli Beşli için bestelediği eserlerden seçerek derledik. Hatta bu Projemizde Trenin son durağı olan ülkemiz için seçtiğimiz eser Ferit Tüzün'ün Esintiler eseri. Bu eser normalde büyük bir senfoni orkestrası için yazılmıştır. Kıvanç arkadaşımız bu eseri Tahta Nefesli Beşli için çok iyi bir şekilde aranje etmiştir. 

Zeynep _ “Tangoloji” adlı programınızda, Tango'nun tarihsel gelişimini dinleyiciler ile buluşturdunuz ve bu programınızda sizlere eşlik eden dans sanatçıları da vardı.

ANB _  Dans sanatçıları ile bir araya gelip onların da bu tarihi yolculuğa diğer bir sahne sanatı olan Tango Dansı ile katılması bizlere yaptığımız işin ne kadar değerli olduğunu hatırlatan en güzel deneyimlerden biri.

Zeynep _ Repertuarınızda çağdaş quintet müziği için parçalar bulunan Modern Zamanlar projeniz için neler söyleyebilirsiniz? 

ANB _  Bu projemiz bizleri çok heyecanlandıran aynı zamanda zorlayan projelerimizden biri. Daha çok spesifik bir seyirci kitlesine hitap ettiğimiz bu projemizde, Modern Müziğin Tahta Nefesli Beşli için yazılmış olanlarının en iyilerini seçtik. Bu projemiz ile genç modern Türk bestecilerine ilham vermeyi de amaçladık. "Sesin yolculuğu" adlı Modern Türk Müzik festivaline birden fazla kez katıldık. 

Zeynep _ 11. yılınız ve Anadolu Nefesli Beşlisi’nin önümüzdeki dönem hangi projeleri var?

ANB  _  Evet neredeyse 11 yıldan beri beraber projeler üretmeye devam ediyoruz. Bu sıralar gündemimizde Çocuklar için yaptığımız projeler ve Senfoni Orkestralarına solist olarak davetler var. Şartlar el verdikçe yeni projelerimizi de hayata sırasıyla getireceğiz. Albüm çalışmalarımızı da yine uygun şartlar yakalandığında başlatacağız. 

Zeynep _ Başarılı bir kariyer inşa etmeyi umut eden Genç Müzisyenler için neler söyleyebilirsiniz? 

ANB  _ 

‘’Başarılı bir kariyer umut eden gençlere ilk söylenecek ve son söylenecek aynıdır. Yılmadan azimle çalışıp araştırın...’’

ANADOLU NEFESLİ BEŞLİSİ

Anadolu Nesfesli Beşlisiile Röportaj 

Aralık 2024

Teşekkürlerimizle,

Zeynep Şebnem Çağlayan DÖK

Müzik Sanat Röportajları

@dergimuziksanat

2013 yılında kurulan Nemeth Quartet, alanının seçkin kadın sanatçılarından oluşuyor.

Viyolonsel Sanatçısı Mutlu Varlık KOCAİLİ 

Keman Sanatçısı Gülen Ege SERTER 

Keman Sanatçısı Şeniz SERTER

Viyola Sanatçısı Pınar BASALAK

Türkiye’nin en aktif konser veren ve oda müziği gruplarından biri olan Nemeth Quartet, almış oldukları özel ödülleriyle de seçkin bir topluluk. 

Bu röportajımızda kendileriyle, müzikal yolculuklarını, eğitim felsefelerini, genç müzisyenler için önerilerini, hedeflerini konuştuk. Söyleşimize zaman ayırdıkları ve davetimi kabul ettikleri için teşekkür ederim. 

Zeynep Dök _ Müzikal eğitim ve müzikal yolculuğunuzu bize anlatır mısınız lütfen?

Mutlu Varlık Kocaili _  Nemeth Quartet kurulduktan sonra yani profesyonel olarak çalışmaya başladıktan sonra pek çok iyi müzisyenle çalışma fırsatımız oldu. Moskova’ya konser için gittiğimizde Tchaikovsky Quartet’in 1. keman üyesi Mikhail Gotsdiner ile çalıştık. Kendisi Gülen'in Rusya'da keman hocasıydı. 2020 yılında Amsterdam String Quartet Bienali’ne özel uzmanlık programı kapsamında davet edildik ve orada Joel Krosnick (Julliard Quartet’in 42 yıl boyunca çellistliğini yapmış), Richard Ireland (Royal Müzik Akademisi’nde oda müziğieğitmeni ve İngiltere’nin önemli oda müziği sanatçılarından biri), Isabel Charisius (2005-2008 yılları arasında Alban Berg Quartet’te hocasının yerini almış harika bir viyola sanatçısı) gibi çok iyi müzisyenlerle çalışma fırsatı bulduk. Bir de şu var ki; tabii dünyada ve ülkemizde birçok orkestra ile konserler veriyoruz. 

Bu orkestralardaki müzisyenler ve çalıştığımız şeflerle farklı müzikal görüşlerle de tanışma fırsatı bulmuş oluyoruz. Gruptaki herkesin kendi kişisel gelişimi ve aldığı eğitimin de zaten gruba çok büyük bir katkısı var. Herkesin kendi hikayesi var aslında, fakat biz ortak bir hikaye anlatmaya çalışıyoruz. Dolayısıyla çok renkli ve eğlenceli bir sentez ortaya çıkmış oluyor. Kuarteti güzel ve keyifli kılan şey de aslında bu bence. Bunun dışında aldığımız ödüller de oldu tabii. 2017 yılında Andante Dergisi’nin düzenlediği Donizetti Klasik Müzik Ödülleri’nde “Yılın Oda Müziği Grubu” seçildik ve bunun dışında TİDE ve Rotary gibi önemli kurumlardan da “Meslek ve Hizmet Ödülleri” gibi birçok ödülü aldık. Bunlar da çalışmalarımızı sürdürürken bize mutluluk veren anlar.

Zeynep _ Nerede tanıştınız ve topluluğunuzun oluşumunu ne hızlandırdı?

Gülen Ege Serter_ Dört kişinin hayat yolculukları birbirinden farklı olsa da kesişen noktalar, benzer hedefler ve tutkular ile zamanlama bu oluşumun özeti sanırım. Coğrafi çıkış noktası ise

Eskişehir. Hepimiz eğitimimize Eskişehir Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarında başladık. Pınar bir sene sonra eğitimine İzmir’de ve Fransa’da devam etti, ancak yıllar

sonra Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası viyola grup şefi olarak Eskişehir’e döndü. Mutlu, ben ve Şeniz öğrencilik süresince birlikte oda müziği yapmaya başlamıştık bile, zaten grubun ismi de o yıllardan geliyor. Okul bitince herkesin yolu eğitim ve iş için başka yerlere düşse de hem çok yakın arkadaş olmak, hem daha önce belirttiğimiz tutkular, hem Eskişehir bizi birlikte çalmak için bir araya getirdi. 

Bu yıl 10. yılımız. Mutlu Bursa’da yaşıyor ve on yıldır her hafta Bursa-Eskişehir yolculuğumuz aynı tutku ve tatmin ile devam ediyor.  Yorulduk mu; Hayır. Grubun adı öğrencilik yıllarından geliyor demiştik. Değerli hocalarımız Istvan ve Katalin Nemeth, Mutlu ve beni müziğe başlatan, daha ilk senemizde boş tel çalarken bile birlikte çalmanın, dinlemenin, birbirini dinlemenin önemini, tadını bize öğreten kişilerdir. Ne yazık ki 20 Mart 1995 tarihinde bizim oda müziği dersimize gelirken trafik kazası nedeniyle iki hocamızı da kaybettik. Grubun ismi onların anılarını ve oda müziği sevgilerini yaşatmak için seçilmiştir.

Zeynep_ Her bir kişinin gruba getirdiği güçlü yönler nelerdir?

Şeniz Serter _  Doğamız gereği hepimiz birbirimizden farklıyız, bizi de renkli kılan bu farklılıklar. Bunu kendi aramızda da sıkça dile getiriyoruz ve böyle olmak çok hoşumuza gidiyor. Provalarda, günlük hayatta, eser karar verirken, hayata olan farklı bakış açılarımızla ortak bir işte buluşuyoruz ve bizi güzel kılan de bu özelliklerimiz. Hepimiz aynı ya da benzer karakterlere sahip olsaydık bu işi devam ettirmemiz zor olabilirdi.  Bu anlamda disiplin, enerji, pratiklik, çalışma motivasyonu, sakinlik, programlama, iş bitiricilik, araştırmacılık bir noktada buluşuyor ve ortaya dengeli bir oluşum çıkıyor.

Zeynep _ Beethoven'in tüm yaylı dörtlülerini kaydetmeyi düşünüyor musunuz?

Mutlu Varlık _ Beethoven bizim kuartet olarak çalışmayı çok sevdiğimiz ve birçok kuartetini de çalıştığımız bir besteci, fakat tüm kuartetlerini kaydetmek için henüz erken diye düşünüyoruz.

Zeynep _ Turne programlarınızda birlikte geçirdiğiniz en güzel anılarınızdan biri nedir?

Şeniz Serter _  Dördümüz birlikte vakit geçirmeyi çok seviyoruz. Konser için bir araya geldiğimizde güzel zaman geçiriyoruz ve çok gülüyoruz. Bu bizim için büyük bir şans. Bu dostluğun müziğimize de yansıdığını düşünüyorum. Tek bir anı olarak değil, fakat konser için gittiğimiz farklı şehirlerde dostlarımızla, bazen yeni tanıdığımız güzel insanlarla, çoğu zaman da dördümüz birlikte geçirdiğimiz her andan çok keyif alıyoruz. Geçtiğimiz yıl yer aldığımız İstanbul Müzik Festivali kapsamında verdiğimiz konser ve arkasından aynı proje ile İngiltere ve Hollanda’ya gittiğimiz turnelerde birlikte unutulmaz anlar yaşadık. Bu festivallerin büyülü atmosferi bizi bir yandan çok mutlu ediyor, diğer yandan yaptığımız işin ne kadar doğru olduğunu, müzik yapmayı aynı derecede isteyen ve ortak noktada birleşen insanlarla birlikte iş yapmanın ne kadar büyük bir ayrıcalık olduğunu hatırlatıyor.

Zeynep _ 2024 albüm hikayesini bizimle paylaşır mısınız lütfen?

Pınar Basalak  _ Bu albümün hikayesi şöyle; pandemi döneminde bizden birçok online konser istenmişti. Bunlardan bir tanesinde de bu eseri çalmıştık. Yani bu albüm bir canlı konser kaydı aslında, stüdyoda hazırlanmış bir albüm kaydı değil. Tabii ki profesyonel mikrofonlarla kaydedildi ama online bir konser için yaptığımız tek seferlik bir kayıt aslında. Sonrasında Nemeth Quartet’in 10. yılında elimizdeki bu güzel kaydı bir albüm olarak çıkartalım, anılarda kalsın istedik.

Zeynep _ Enstrümanlarınızı özel kılan nedir?

Pınar Basalak  _  Ayhan Damcıoğlu yapımı ve kendisinden aldım. Yaklaşık 35 senelik bir enstrüman. Daha önce kapasitesi çok kısıtlı bir enstrümanım vardı, bu enstrümanımın yumuşacık bir tonu var. Onun için uzun yıllar birlikte yol alıyoruz ama elbette müzisyenler her zaman çok daha iyi arayışlar içinde olurlar, bu arayış yaşam boyu sürer. 

Umuyorum biz de hayalimizdeki tanı, rahatlık ve konfor elde edebileceğimiz bir yol arkadaşına ulaşabiliriz.

Müzisyenlerin enstrüman yolculuğu yaşam boyu devam eder. Ses arayışı geliştikçe enstrüman arayışı bitmez.

Şeniz Serter _  Enstrümanların değeri birbirinden farklıdır ve herkesin enstrümanı kendine göre özeldir aslında. Ben yaklaşık olarak on yıldır bu kemanla çalıyorum. 

O dönemde Amerika'dan Türkiye'ye gelen bir saz. Zaman zaman farklı renkler aramak için Türkiye'nin önemli yapımcılarından sevgili arkadaşım Ahmet Ali Çakır ile ses arayışlarında bulunuyoruz. Enstrümanlardan çıkabilecek sese göre üzerinde denemeler yapmak, onun sınırlarını zorlamak, reçine, tel veya üzerinde kullanılan malzemeyi ona göre seçerek farklı ses renklerini arayıp bulmak çok heyecan veriyor bana. Bizim işimizi sonsuz kılan da sanırım bu.

Mutlu Varlık _ Biz müzisyenler enstrümanlarımız ile duygusal bağ kuruyoruz farkında olmadan. Daha iyisini bulduğumuz zaman bir önceki enstrümandan ayrılmak gerçekten zor oluyor. Bende çok eski 1700'lü yıllardan kalma Fransız bir saz vardı, fakat sazın ön tablasında çok fazla çatlak mevcuttu ve sürekli bakıma giriyordu. Sorun çıkmaya başlayınca Mehmet Yüksel'den benim için bir saz yapmasını rica ettim. Yapımın her aşamasında konuştuk, görüştük, denedim ve şu an çok memnunum bu sazdan. Çok daha iyileri için artık sponsorlara ihtiyacımız olur diye düşünüyorum.

Gülen Ege Serter _ Benim enstrümanımı en özel kılan şey bir yıl boyunca çok çaba göstererek arayıp bulmuş olmam. Moskova'ya bir yarışma kazandığım için üniversitenin bana verdiği enstrümanla gitmiştim. Ancak her ne kadar aynı üniversitenin çalışanı olsam da öğrenciliğim bittiği için dönemin yöneticisi bana enstrümanı geri vermemi söyledi. Bir anda Moskova'ya okumaya gitmişken enstrümansız kaldım. 

İlk enstrümanıma da artık geri dönemezdim. Başlangıçta bir enstrüman kiraladım, devamında ise Moskova metrosunun iki saat uzaklıktaki duraklarında inip tanımadığım, bilmediğim luthierlerin evlerine giderek çılgınca her gün enstrüman aradım. Sonunda burnumun dibinde çıktı. Okuldaki bir öğrenci eksperlerin bana söylediği kadarıyla 1700'lerin sonu Kuzey İtalya'da yapılmış bu enstrümanını satmaya karar vermiş. O zaman öğrencisi olduğum profesör Mikhail Godsdiner’e danışarak şimdiki kemanımı aldım. Enstrümanımın sesini, bana sağladığı kolaylıkları çok seviyorum. Bunun yanında Mutlu’ya da katılıyorum, bir sponsorluk olsa bu enstrümanda yaşadığım mutluluğu daha üst seviyeye taşıyacak olanaklara sahip bir enstrümanla çalışmayı tabii ki çok isterim.

Zeynep _ Yıllardır birlikte çalışıyorsunuz aynı zamanda akademisyen ve eğitmensiniz öğrencilerinize öğretme felsefeleriniz nedir?

Gülen Ege Serter _ Bence eğitimde en öncelikli yaklaşım; var olan ders saati süresince mutlaka öğrenciye ulaşmaya çalışmak. Hayatınızda zorluklar da olsa, yorgun da olsanız o

öğrencinin dersinin her dakikasında ona bir şey öğretmek için bilginizin yanı sıra tüm enerjinizi de vermek, bilgiyi o öğrenci özelinde nasıl öğreteceğimizi sorgulamak, farklı

farklı yöntemler denemek benim öncelikli eğitim felsefem. Bunlara ek olarak konservatuvar eğitimini özel kılan şey öğretmenin konser deneyimlerini öğrencilere aktarabilmesi, yüzyıllardır süregelen usta çırak ilişkisini devam ettirmesidir.

Nemeth Quartet’le Türkiye’nin ve dünyanın farklı farklı sahnelerinde, senfoni orkestrası eşlikli, oda orkestrası eşlikli, kuartet olarak, kentet olarak verdiğimiz çok sayıdaki konser tecrübesi öğrencilerimize aktardığımız en özgün bilgilerin kaynağıdır. 

Nemeth Quartet ve eğitmenler olarak bir dileğimiz de öğrencilerimizin bizlerin yaptığı fedakarlıklar sonucunda bu sahnelere gittiğimizi görmeleri ve dört farklı karakterin aslında bir arada ne kadar güçlü iş çıkarabileceğini görüp yaptıkları işin ve oda müziğinin güzelliğinin farkına varmalarıdır.

Zeynep_ Quartet kurmayı hedefleyen genç müzisyenlere önerileriniz neler olurdu?

Şeniz Serter _ Bir oda müziği grubu kurmak zor değil aslında. Bu işi seven biri için iyi bir enstrümancı ya da sevdiğin, birlikte sıkça zaman geçirdiğin müzisyenlerle grup kurmak ve konser vermek keyif verir insana. Fakat oluşumu uzun yıllar devam ettirmek büyük bir emek gerektiriyor. Dünyadaki köklü oda müziği gruplarına baktığımızda da verilen emeği ve yaşanan zorlukları görüyoruz. 

Bu işe başlayıp sürdürebilmek için yalnızca iyi bi enstrümancı olmak yetmiyor. En başta disiplin, saygı, insan ilişkileri, sabır, anlayış bu işin olmazsa olmazı. Her alanda birlikte iş yapmak zordur, fakat insan bunun güzelliğini gördüğünde hayatı renklenir ve başka bir gözle bakmaya başlar. Nemeth Quartet de bizim için öyle. Birlikte güzel zaman geçirmemizin dışında dünyanın dört bir yanını görme şansımız oluyor ve bu şansı yaratmak için büyük emek veriyoruz. Türkiye'de uzun soluklu oda müziği gruplarının daha da çoğalmasını heyecanla bekliyoruz.

Zeynep _ Lütfen, okurlarımız için tavsiye edeceğiniz sanat eserleri paylaşır mısınız? 

‘’İnsan sesinin mükemmelliğini duymak ve insan bedeninin sınırsızlığını görmek için Vivaldi'nin Il Guistino Operası’ndan “Vedro con mio dilletto” aryasını Philippe Jaroussky ve Ensemble Matheus’tan dinleyebilirsiniz.’’  Gülen Ege Serter 

‘’Fransız müziğini dinlemek ve yorumlamaktan çok keyif alıyorum. Bu soruya Emre Elivar’ın Debussy Clair de Lune yorumu olarak cevap verebilirim. ‘’  Pınar Basalak

‘’Çok çeşitli müzik türleri dinlemeyi seviyorum. Ama özellikle klasik müzik dersek, Bach, Beethoven ve Rachmaninov’un eserlerini çok büyük keyifle dinliyorum. Çağdaş dönem pek bana hitap etmiyor. Gençlere dinledikleri eserlerin dönemleri ve bestecileri ile ilgili araştırma yapmaları öneririm ve 1 eserse önereceğim Rachmaninov piyano konçertosu no 2 diyorum. Hiç bıkmadan defalarca dinleyebilirim.’’ 

Mutlu Varlık Kocaili 

‘’Keman sanatçısı, aynı zamanda besteci E. Ysaye’ni müziğini çok seviyorum.

Dinlemeye doyamadığım, kemanda bambaşka renkleri duyabildiğimiz en güzel eserinden biri; keman sanatçısı F. P. Zimmermann ve piyanist E. M. Strabbioli’nin yorumladığı Poeme

Elegiaque Op. 12'’  Şeniz Serter

Nemeth Quartet ile Röportaj

Kasım 2024

Teşekkürlerimizle,

Zeynep Şebnem Çağlayan DÖK

Müzisyenler ile Röportajlar

Müzik Sanat Röportajları

Dergimuziksanat.com

Müzisyen Zeynep Keleşoğlu, Orchestra’Sion ve Gedik Filarmoni Orkestrası’da solo flütist, İstanbul Devlet Senfoni Orkestrasında da flüt sanatçısı olarak, ana enstrümanı ile de orkestra kariyerine devam ediyor. Ayrıca oda müziği ve solo çalışmalarını sürdürüyor. 

Zeynep Keleşoğlu'nun (flüt) , Orçun Orçunsel (piyano) ile birlikte hazırladıkları ve  Ağustos 2024'te Sony Music etiketiyle yayınlanan "Pâyidar" albümü ise bu yılın öne çıkan albümlerinden biri olarak da biliniyor.  

Müzikal kariyerini konuştuk, röportaj davetimi kabul ettiği için kendisine teşekkür ederim.

Zeynep Dök _ Flüt ne zaman çalmaya başladın? Müzikal yolculuğunu anlatır mısın lütfen?

Zeynep Keleşoğlu_ Klasik müziğe ilgim 5-6 yaşlarımdayken annemin beni operaya götürmesiyle başladı. Annem müzik öğretmeni, babam da müzisyendi ve müzikle iç içe olmam büyülenmeme yetti sanıyorum. Küçük yaşlarımda ailede boşanma ve bir takım problemler konusunda destek almam için  katıldığım terapide müzikten başka bir şeye ilgim olmadığı ve bu konuda harekete geçilmesiyle ilgili bir yönlendirilme sonunda ilkokulu bitirince konservatuvar sınavlarına girdim ve 11 yaşımda flüt öğrenmeye başladım. 

ZD _Flüt Sanat dalına yönelmenizde neler ve kimler (öğretmenlerin) etkili oldu?

ZK_ Konservatuvara girdiğimde flüt çalmak gibi bir hayalim yoktu. Piyanist olabilmeyi ummuştum ama Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda flüt öğretmenden biri olan sevgili Ayla Uludere beni flüt bölümüne seçti ve Halit Turgay ile çalışacağımı söyledi. Hem hocamla, hem de flüt ile böylelikle tanıştım ve o günden itibaren bir flütist olmaktan çok bir müzisyen olmak için heyecan duymaya başladım.  

ZD_ Müzikal kariyerin ve çaldığınız flütler hakkında bize bilgi verebilir  misin?

ZK_ Konservatuvarda sanat dalımız flüt oluyor, yani flüt eğitimi alıyoruz ve flütist oluyoruz. Ancak flüt ailesi içinde orkestrada da çaldığımız çeşitli boylarda flütler var. Bunlardan biri olan piccolo (küçük flüt) ile okul orkestrasında çalmaya başladığımda tanıştım. O zaman provaya geç kaldığım için üstüme kalan piccolo partisi, benim için profesyonel hayata açılan kapı oldu. Sonradan bu çalgıyla neredeyse bir piccolo sanatçısı olarak tanındım. 16 yıldır ülkemizin en iyi orkestralarından biri olan Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nda solo piccolist olarak çalıyorum. Piccolo, flütten bir sekizli (oktav) daha ince olan sesiyle, parlak ve keskin bir tınıya sahiptir. Orkestradaki en yüksek sesleri piccolo verir, bu da eserlere dramatik bir renk katar. Piccolonun karakteristik sesi özellikle güçlü ve dinamik pasajlarda dikkat çekiyor; aynı zamanda müziğe belirgin bir parlaklık ve enerji katıyor.  Ancak, sadece keskin ve güçlü değil; aynı zamanda gizemli ve yumuşak tınılarıyla da dinleyiciyi derinden etkileyebiliyor. Bu zıt özellikleri kontrol etmek ve piccoloya nüanslı bir ifade kazandırmak zordur. Piccolonun kendine has karakteriyle orkestradaki renk paletini zenginleştirmek benim için büyük bir zevk.

Tabii bir yandan da Orchestra’Sion ve Gedik Filarmoni Orkestrası’da solo flütist, İstanbul Devlet Senfoni Orkestrasında da flüt sanatçısı olarak ana enstrümanım ile de orkestra kariyerime devam ediyor; ayrıca oda müziği ve solo çalışmalarımı sürdürüyorum. 

ZD_ Lütfen, senin için özellikle değerli olan bir parçanın yorumlama sürecini anlatabilir misin? 

ZK_ Çalacağım eser ne olursa olsun; bestecisi, dönem ve eser hakkında öğrenebileceğim her şeyi öğrendikten sonra bu bilgiler ışığında notaya gömülüp, anladığımı nasıl ifade edeceğimi bulmaya çalışıyorum. Kağıttaki her sembol ve işaret müziği okumaya yarıyor evet, ancak bir kitap okurken cümleler kafamızda nasıl farklı ses buluyorsa, müzik cümlelerini de böyle kuruyoruz. Müzik öğrenmemiz ve konuşabilmemiz gereken bir dil ve bu dili geliştirirken öğrencilik yıllarımda çalacağım eserleri bir sürü müzisyenden dinlemeye çalışır, usta olan insanların yorumlarını inceler; fikirlerini, hislerini anlamaya çalışırdım. Şimdiyse zaman zaman güvendiğim ve saygı duyduğum müzisyenlerin kayıtlarını incelesem de, aslında bundan özellikle kaçınmaya çalışıyorum. Öze yaklaşmak da, özgün olmak da bu şekilde daha mümkün oluyor. Besteciye ve hikayeye en yakın şekilde eseri ortaya koymak niyetiyle yaklaşıyorum ve kendi sesimi bulmama faydası oluyorÖzellikle de bir eseri ilk defa seslendirme şansına sahip olduğumda bu keyfi tam anlamıyla yaşayabiliyorum. Mesela geçtiğimiz yıl piyanist Orçun Orçunsel ile birlikte ilk kez bir albüm kaydettik ve ağustos ayında Sony Music etiketiyle yayınlandı. Cumhuriyetimizin 100. Yılı onuruna “Pâyidar” ismini verdiğimiz bu albümde 3 Türk bestecimizin eserlerinin ilk kayıtlarını gerçekleştirdik. Bunlardan biri “Seikilos Epitaph” Orçun Orçunsel tarafından bana ithafen yazıldı. Diğerleri ise Necil Kazım Akses ve Ekrem Zeki Ün’ün flüt sonatları. Daha önce kimseden dinlemediğim 3 esere can vermeye çalışmak hem çok cazip, hem de çok değerliydi. Aynı zamanda referans olacağı düşüncesi de büyük bir sorumluluk verdi. Albümde yer alan diğer eserler ise yüzlerce kaydı bulunan Hindemith Flüt Sonatı ve Bartok Rumen Halk Dansları gibi yüzlerce kaydı bulunan eserler. Hatta Bartok sayısız topluluk ve çeşitli enstrümanlar için düzenlenmiş. İşte burada da öze yaklaşmak ve kendi öz sesini bulmak dediğim kısma geliyoruz. Örneğin, Bartok’un eserini çalmadan önce, kendisinin bizzat köyleri gezip, türküleri ilk ağızdan derlediği fonograf kayıtlarını dinledim. Eseri kendisinin piyanonun başına geçip, nasıl bir havayla çaldığını buldum ve buna yakın durmayı tercih ederek; değişmiş, alışılmış, zamanla farklı enstrümanların çalış tekniklerine göre gelenekleşmiş yorumlara benzetmek istemedim.

ZD_ Önümüzdeki dönemde yeni albüm projeleri olacak mı? 

ZK_ Evet, Orçun ile düşünüyoruz ama henüz tasarım aşamasında olduğumuz için içerikle ilgili bilgi vermem doğru olmaz.

ZD_ Flüt Sanat Dalı eğitimine devam eden genç yetenekler için masterclass çalışmalarına (derslerine) devam ediyor musunuz?  

ZK_ Henüz kadrosu olmayan, düzenli para kazanma güvencesi olmayan bir müzisyenken bile fırsat sunulduğunda meslek olarak öğretmenlikten uzak durdum. Öğretmenlik kesinlikle zevkle, isteyerek, adanarak yapılması gereken bir şey ve bana göre değil. Ancak ustalık sınıfları bağlayıcı olmaması, zamanının çoğunu tüketmemesi ile öğretmenliği benim için daha sevilir hale getirebilecek bir yol. Öğrenciyken pek çoğuna katıldığım ustalık sınıfları az zamanda ustanın öğrenmek isteyene yardımının dokunabileceği, ufkunu açabileceği, yol gösterebileceği mecralar. Yakın zamanda böyle bir şeye ilk kez piccolo ile tecrübelerimi paylaşmak için davet edildim. Oldukça zevk aldım, faydalı olabildiğimi umuyorum. Devamının gelmesini isterim. 

ZD_ Bir sanatçı olarak kendi gelişimini nasıl tanımlarsın? 

ZK_ Sanatçı olarak gelişimimi sürekli bir dönüşüm süreci olarak tanımlarım. Müzikal kimliğim, deneyimlediğim her yeni eser, konser ve müzisyenle etkileşimim sayesinde şekilleniyor. Flüt ve müziğe olan bağlılığım derinleşirken, kendimi hem teknik, hem de duygusal anlamda daha özgür bir ifade alanında buluyorum. Her yeni proje, benim için bir öğrenme fırsatı oluyor. Müzikal sesimi her geçen gün daha derin bir içsel yolculukla keşfederken, dinleyiciyle daha güçlü bağlar kurmanın peşindeyim.

ZD_ Lütfen, okurlarımıza önereceğin 3 sanat eserini bizimle paylaşır mısın?

Zeynep Keleşoğlu 

_ Gustav Mahler “Das Lied von der Erde” (Yeryüzünün şarkısı)

_ Dominique Appia “Entre les Trous de la Memoire” (Hafızanın Boşluklarında)

_ Kafka “Milena’ya Mektuplar”

Müzisyen, Flüt Sanatçısı  Zeynep KELEŞOĞLU ile Röportaj  

Kasım 2024  

Teşekkürlerimizle,  

Zeynep Şebnem Çağlayan DÖK 

Müzik Sanat Röportajları 

Dergimuziksanat.com

''Krizlerin ve güvensizliğin yaşandığı bir dünyada sanat, kültür ve müzik yolumuzu aydınlatabilir; güzelliği paylaşabileceğimiz, bağları güçlendirebileceğimiz ve ortak insanlığımızı tanımlayan dayanıklılığı ve umudu hatırlatabileceğimiz alanlar sunabilir.'' Sascha Goetzel

Zeynep_ Röportaj davetimi kabul ettiniz, teşekkür ederim. Müzik direktörü ve konuk şef olarak dünya çapında ün kazandınız. Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası'nın Baş Şefi ve Sanat Yönetmeni olarak geçirdiğiniz 11 sezon boyunca topluma önemli katkılarda bulundunuz. Size çok teşekkür ederiz.

Sascha Goetzel_  Nazik sözleriniz için teşekkür ederim. Şeflik benim için bir orkestrayı yönetmekten çok daha fazlasıdır; müziği insanları, kültürleri ve nesilleri birbirine bağlayan bir köprü olarak kullanmaktır. Müziğin sınırları aşma gücü vardır ve ben rolümü sadece bir şef olarak değil, aynı zamanda kültürel değişimin ve paylaşılan insan deneyimlerinin kolaylaştırıcısı olarak görüyorum. Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası'ndaki 11 sezonum boyunca sadece performanslara odaklanmadım; kalıcı bir kültürel etki yaratmayı, klasik müziğin güzelliğini yeni kitlelere ulaştırmayı ve topluluğu anlamlı şekillerde zenginleştirmeyi amaçladık. Orkestranın büyümesine tanık olmak ve müziğin dönüştürücü gücünü eylem halinde görmek kariyerimin en büyük ayrıcalıklarından biri oldu. Müzik aracılığıyla empatiyi besleyebileceğimize, anlayış inşa edebileceğimize ve nihayetinde daha bağlantılı ve şefkatli bir dünya yaratabileceğimize gerçekten inanıyorum.

Zeynep_ Şu anda bir konser için İstanbul'dasınız. Bu yılki (2024 ve 2025) konser sezonunda Türkiye'de başka konserleriniz olacak mı?

Sascha Goetzel_ İstanbul'a dönmek her zaman özeldir, özellikle de Giacomo Puccini'nin ölümünün 100. yıl dönümünü kutlayan bir konser için. Eserleri derin duygular uyandırma yeteneğine sahiptir ve böylesine önemli bir performansı sunmak bir ayrıcalıktır. Bunu daha da anlamlı kılan şey, Türk sanatçılığı ile uluslararası mükemmellik arasındaki mükemmel birleşmeyi örnekleyen Leyla Gencer'in mirasını sürdüren Accademia Teatro alla Scala'dan genç solistlerin varlığıdır. Bu, genç neslin geleneğin meşalesini ileri taşırken aynı zamanda klasik müziğin geleceğini de temsil ettiği kültürel bir süreklilik anıdır.

Gelecekteki taahhütler açısından Türkiye kalbimde özel bir yere sahip ve burada performans sergileme fırsatını her zaman değerlendiriyorum. 2025'te ek konserler için geri dönmeyi planlıyorum. Kesin tarihler henüz netleşmemiş olsa da, Türk orkestraları ve müzisyenleriyle yaklaşan iş birlikleri ve sanatsal yolculuğumuza devam etmek konusunda heyecanlıyım. Yakında daha fazla ayrıntı paylaşmayı ve sadece İstanbul'daki değil, Türkiye genelindeki harika izleyicilerle yeniden bağlantı kurmayı dört gözle bekliyorum.

Zeynep_ Graz Müzik Akademisi'nde keman okudunuz. Başka enstrümanlar da çaldınız mı?

Sascha Goetzel_ Gerçekten de, Viyana, New York ve Graz Müzik Akademisi'ndeki çalışmalarım sırasında keman birincil enstrümanımdı. Ancak, şefler arasında oldukça yaygın olan piyanoyu öğrenmek için de zaman harcadım. Piyano, orkestra şefliğinde paha biçilmez olan armoni ve yapı hakkında kapsamlı bir anlayış sağlar. Keman kalbime en yakınken, piyanoyu keşfetmek müzikal bakış açımı zenginleştirdi.

Ayrıca, standart bir senfoni orkestrasının neredeyse tüm enstrümanlarının ses üretiminin temellerini incelemeye çalıştım. Şeflik kavramı, bestecilerin belirttiği şekilde notaları çıkarabilmeniz için tüm orkestranın sizin enstrümanınız haline gelmesine dayanır. Bu nedenle, benim için her enstrümanın özellikleri, zorlukları ve olasılıkları hakkında bir farkındalık yaratmak önemliydi.

''Genç müzisyenlerle çalışmak inanılmaz derecede ödüllendirici. Onlara tavsiyem, her zaman meraklı ve tutkulu kalmaları. Enstrümanınızda ustalaşmak, müzik teorisini anlamak veya farklı türleri veya müzik kavramlarını deneyimlemek olsun, her öğrenme fırsatını kucaklayın. Zorluklardan korkmayın; bunlar büyüme fırsatlarıdır. Ayrıca, müziğin iletişim ve duygu ile ilgili olduğunu unutmayın; her zaman dinleyicilerinizle bağlantı kurmaya ve müziğin özünü aktarmaya çalışın.'' Sascha Goetzel

Zeynep_ İlk şeflik derslerinizi Prof. Richard Österreicher ile aldınız. Amacınız şef olmak mıydı? Daha doğrusu, bu süreç kariyerinizde nasıl gelişti?

Sascha Goetzel_ Çok küçük yaşlardan itibaren -hatta 2 veya 3 yaşında bir yürümeye başlayan çocukken- ebeveynlerim bana düzenli olarak bir kalem alıp bir sandalyenin üzerine çıkıp radyoda çalan müziğe göre orkestra şefliği yapmaya başladığımı söyler. Orkestra şefliği yapma isteği doğuştan gelen, en başından beri olduğum kişinin doğal bir parçası gibi görünüyor.

Ancak, Viyana Filarmoni Orkestrası'nda eski bir keman sanatçısı olan babam, önce bir enstrüman öğrenmem ve üst düzey bir orkestrada çalma deneyimi kazanmam konusunda ısrarcıydı. Değerli bir şef olmak için, kişinin orkestranın kendi içindeki dinamikleri ve temel değerleri anlaması gerektiğine inanıyordu. Onun tavsiyesine uyarak kendimi kemana adadım ve profesyonel bir keman sanatçısı olarak on yılımı son derece ödüllendirici bir şekilde geçirdim. Geriye dönüp baktığımda, onun bilgeliğine kesinlikle katılıyorum; o yıllar hayatımın en değerli yılları arasında yer alıyor.

Müzikal yolculuğumda ilerledikçe, orkestra repertuarına ve şefin rolüne olan hayranlığım giderek güçlendi. Küçük yaşlardan itibaren, şefliğin sadece bir orkestrayı yönetmekle ilgili olmadığını, aynı zamanda orkestra içinde uyum ve anlayış yaratmakla ilgili olduğunu anladım. Bana göre, bir orkestra bir topluluktur; her müzisyen benzersiz bir ses katar ve benim rolüm bu sesleri bir araya getirerek bestecinin vizyonunu yansıtmak ve aynı zamanda paylaşılan yaratıcılık için bir alan yaratmaktır. Her prova bir sohbettir, sadece notalar hakkında değil, duygular ve hikayeler hakkında ve nihayetinde insan olmanın ne anlama geldiği hakkında.

Prof. Richard Österreicher ile tanışmak benim için çok önemli bir andı; onun akıl hocalığı şeflik dünyasına kapılar açtı ve beni bunu ciddiye almaya teşvik etti. Dahası, Jorma Panula ve Seiji Ozawa gibi ikonik ustalarla karşılaşmak, bir orkestrayı dürüstlük ve tutkuyla yönetmenin ne anlama geldiğine dair anlayışımı derinden şekillendirdi. Akıl hocalıkları bana sadece şefliğin teknik ve entelektüel yönlerinde değil, aynı zamanda orkestra içindeki iş birliği, güven ve saygı sanatında da rehberlik etti.

20'li yaşlarımda keman sanatçısından şefe geçişim kademeliydi ancak müziğe olan tutkumun doğal bir evrimi gibi hissettirdi. Şeflik, müzikle daha geniş bir ölçekte etkileşime girmemi ve vizyonumu hem müzisyenlerle hem de dinleyicilerle paylaşmamı sağladı. Bu harika akıl hocalarından aldığım destek ve ilhamla, şeflik yolunu tüm kalbimle benimsedim ve beni bugün olduğum yere getirdi.

Zeynep_ La Scala Akademisi de dahil olmak üzere çeşitli gençlik orkestralarıyla düzenli olarak çalışıyorsunuz. Genç müzisyenlere müzik tavsiyeniz ne olur?

Sascha Goetzel_ Genç müzisyenlerle çalışmak inanılmaz derecede ödüllendirici. Onlara tavsiyem, her zaman meraklı ve tutkulu kalmaları. Enstrümanınızda ustalaşmak, müzik teorisini anlamak veya farklı türleri veya müzik kavramlarını deneyimlemek olsun, her öğrenme fırsatını kucaklayın. Zorluklardan korkmayın; bunlar büyüme fırsatlarıdır. Ayrıca, müziğin iletişim ve duygu ile ilgili olduğunu unutmayın; her zaman dinleyicilerinizle bağlantı kurmaya ve müziğin özünü aktarmaya çalışın.

Zeynep_ Şeflik eğitimi ne kadar sürer?

Sascha Goetzel_ Şef olma yolculuğu hayat boyu sürer. Resmi eğitim, lisans ve lisansüstü çalışmaları kapsayarak birkaç yıl sürebilir, ancak öğrenme asla gerçekten bitmez. Şeflik, müzik, psikoloji, liderlik ve kişilerarası beceriler konusunda derin bir anlayış gerektirir. Her prova ve performans yeni bakış açıları sunar. Sürekli bir büyüme ve kendini geliştirme sürecidir.

Zeynep_ Norveç'te genç şeflerin eğitimine odaklanan bir program olan Dirigentløftet'te bir akıl hocasısınız. Orkestra şefi olmak isteyen genç birine ne tavsiye edersiniz?

Sascha Goetzel_ Genç müzisyenlere tavsiyem merakınızı asla kaybetmemenizdir. Müzik sadece tekniklerde ustalaşmakla ilgili değildir; kendinizle, müzisyen arkadaşlarınızla ve dinleyicilerinizle bağlantı kurmanın yeni yollarını sürekli keşfetmekle ilgilidir. Çaldığınız her nota bir diyalogdur, kelimelerin ifade edemeyeceği duyguları iletme şansıdır. Giderek bölünen bir dünyada, müzik gerçekten evrensel olan son dillerden biri olarak hizmet eder ve genç müzisyenler bunu anlayış, şefkat ve barışı teşvik etmek için kullanma gücüne sahiptir. Soru sormaya devam edin, her fırsata açık olun ve bir müzisyen olarak rolünüzün sadece eğlendirmek değil, aynı zamanda ilham vermek ve yükseltmek olduğunu unutmayın.

Zeynep_ Ayrıca Music for Peace (Türkiye) ve El Sistema Europe (International) gibi eğitim projelerini de desteklediniz. Yakın gelecekte başka hangi projeler var? Lütfen bize anlatabilir misiniz?

Sascha Goetzel_ Kariyerimin en ödüllendirici yönlerinden biri genç müzisyenlerle çalışmak ve Music for Peace ve El Sistema Europe gibi eğitim projelerini desteklemek. Bu girişimler bana müziğin sadece bir sanat formundan daha fazlası olduğunu hatırlatıyor; engelleri yıkıp hayatları değiştirebilen dönüştürücü bir araç. Özellikle müzik eğitiminde teknolojiyi kullanarak hizmet alamayan topluluklara ulaşmak ve sürükleyici 3D ses gibi yenilikleri entegre etmek gibi yeni ufuklar keşfetmek konusunda heyecanlıyım. Umuyorum ki bu projeler sadece yeni nesil müzisyenleri yetiştirmekle kalmayacak, aynı zamanda müziğin gücüyle daha kapsayıcı, empatik bir dünya yaratacak.

Zeynep_  Sascha Goetzel'in en sevdiği besteci ve opera eseri hangisidir?

Sascha Goetzel_  Bir Viyanalı olarak, müzikal köklerim Viyana'nın klasik, romantik ve avangart geleneklerinin zengin mirasıyla derinlemesine iç içe geçmiştir. Haydn, Mozart, Beethoven, Brahms, Bruckner ve Mahler gibi besteciler sanatsal çekirdeğimi şekillendirmiş, her biri Viyana geleneğinin zengin dokusuna katkıda bulunmuştur. Ancak, özellikle büyüleyici bulduğum şey, bu büyük bestecilerin ilham için Avrupa'nın ötesine de bakmaları. Örneğin, Mozart'ın 'Saraydan Kız Kaçırma' gibi eserlerinde Türk Yeniçeri müziğini kullanması ve Beethoven'ın '9. Senfonisi'nde benzer unsurları dahil etmesi, klasik müziği her zaman zenginleştiren kültürlerarası alışverişleri yansıtmaktadır.

Kültürlerin bu şekilde kaynaşması beni her zaman büyülemiştir ve Türkiye'deki müzisyenlerle bağ kurmanın bu kadar doğal hissettirmesinin nedenlerinden biri de bu olabilir. Doğu ve Batı geleneklerinin harmanlanması yalnızca tarihi bir olgu değil, aynı zamanda klasik müziğin evrimini şekillendirmeye devam eden devam eden bir diyalogdur. Bugün, bir şef olarak, hem Avrupalı ustaların miraslarını hem de Türk kültürünün benzersiz katkılarını onurlandırarak bu diyaloğu sürdürmeye çalışıyorum.

Bana göre müzik her zaman köprüler kurmakla ilgili olmuştur; insanlar, kültürler ve hatta zaman dilimleri arasında. Sınırları aşan evrensel bir dildir ve bir şef olarak bu bağlantıyı kolaylaştırmayı misyonum olarak görüyorum. Çeşitli müzik gelenekleriyle etkileşime girerek, sanat aracılığıyla anlayışı teşvik etmeyi ve bir birlik duygusu yaratmayı amaçlıyorum.

Favori besteciler söz konusu olduğunda, Mozart kalbimde özel bir yere sahiptir. Şüphesiz ki, dehası 250 yıldan uzun süredir ilham veren ve nesillere ilham vermeye devam eden büyük ustalardan biridir. Özellikle operaları, derin duyguyu mükemmel müzik ustalığıyla harmanlayan başyapıtlardır. Mozart'ın yanı sıra, Verdi, Wagner, Richard Strauss ve tabii ki Puccini'ye de büyük hayranlık duyuyorum. Bu bestecilerin her biri insan durumuna dair benzersiz içgörüler sunar ve eserleri hem müzisyenler hem de dinleyiciler için derin bir duygusal ve entelektüel deneyim sunmaya devam eder.

Zeynep_ Lütfen, okuyucularımıza 3 sanat eseri önerebilir misiniz?

Sascha Goetzel_ Bu üç sanat eserini, 2 müzik şaheseri ve 1 resim, sadece teknik parlaklıkları için değil, aynı zamanda insan durumuyla derin duygusal rezonansları için de öneririm. Müzik ve Sanatlar, ruhun evrensel dili olarak hizmet eder, sınırları ve zamanı aşarak bizi paylaşılan duygular ve deneyimler aracılığıyla birbirine bağlar:

1. Ludwig van Beethoven'ın 9. Senfonisi – Zamansız birlik ve kardeşlik mesajı veren bu senfoni, ortak insanlığımızı hatırlatır.

2. Igor Stravinsky'nin 'Bahar Ayini' – Geleneklere meydan okuyan ve müziğin geleceği için yeni ufuklar açan bir eser.

3. Gustav Klimt'in 'Hayat Ağacı' – Tüm varlıkların birbiriyle bağlantılılığını ve yaşam döngüsünü simgeleyen bir şaheser. Klimt'in sembolizm ve zengin detayların karmaşık kullanımı, birlik, umut ve insanlığın kalıcı ruhu hissini uyandırarak, onu yaşamın güzelliğinin ve dayanıklılığının güçlü bir temsili haline getirir.

Krizlerin ve güvensizliğin yaşandığı bir dünyada sanat, kültür ve müzik yolumuzu aydınlatabilir; güzelliği paylaşabileceğimiz, bağları güçlendirebileceğimiz ve ortak insanlığımızı tanımlayan dayanıklılığı ve umudu hatırlatabileceğimiz alanlar sunabilir.

**********

Musical Director Sascha GOETZEL 

Özel Söyleşi / Ekim 2024   English of the interview     

Teşekkürlerimizle...

Zeynep Şebnem Çağlayan DÖK

Müzik Sanat Röportajları 

Dergimuziksanat.com 

"In a world facing crises and insecurity, art, culture, and music can light the way—offering spaces to share beauty, foster connection, and remind us of the resilience and hope that define our shared humanity." Sascha Goetzel

Zeynep_You accepted my interview invitation, thank you. You have achieved worldwide fame as a musical director and guest conductor. You made significant contributions to the community during your 11 seasons as Principal Conductor and Artistic Director of the Borusan Istanbul Philharmonic Orchestra. Thank you very much.

Sascha Goetzel_ Thank you for your kind words. Conducting, for me, goes far beyond directing an orchestra—it’s about using music as a bridge to connect people, cultures, and generations. Music has the power to transcend borders, and I see my role not just as a conductor, but as a facilitator of cultural exchange and shared human experiences. During my 11 seasons with the Borusan Istanbul Philharmonic Orchestra, I focused on more than just the performances—we aimed to create lasting cultural impact, bringing the beauty of classical music to new audiences and enriching the community in meaningful ways. Witnessing the orchestra’s growth and seeing the transformative power of music in action has been one of the greatest privileges of my career. I truly believe that through music, we can foster empathy, build understanding, and ultimately create a more connected and compassionate world.

Zeynep_You are currently in İstanbul for a concert. Will you have other concerts in Turkey during this year’s (2024 and 2025) concert season?

Sascha Goetzel_Returning to Istanbul is always special, especially for a concert that marks the 100th anniversary of Giacomo Puccini’s death. His works have the ability to evoke profound emotions, and it is a privilege to present such a significant performance. What makes this even more meaningful is the presence of young soloists from the Accademia Teatro alla Scala, continuing the legacy of Leyla Gencer, who exemplified the perfect union between Turkish artistry and international excellence. It’s a moment of cultural continuity, where the young generation carries forward the torch of tradition while also embodying the future of classical music.

As for future engagements, Türkiye holds a special place in my heart, and I always cherish the opportunity to perform here. I do have plans to return for additional concerts during in 2025. While the exact dates are still being finalized, I am excited about upcoming collaborations with Turkish orchestras and musicians and continuing our artistic journeys. I look forward to sharing more details soon and reconnecting with the wonderful audiences not only in İstanbul, but across Türkiye.

Zeynep_You studied violin at the Graz Music Academy. Did you also play other instruments?

Sascha Goetzel_ Indeed, the violin was my primary instrument during my studies in Vienna, New York and at the Graz Music Academy. However, I also spent time learning the piano, which is quite common among conductors. The piano provides a comprehensive understanding of harmony and structure, which is invaluable in conducting. While the violin remains closest to my heart, exploring the piano enriched my musical perspective.

In addition I tried to study the basics of sound production of almost all instruments of a standard symphony orchestra. The conception of conducting is based of the complete orchestra becoming your instrument so that you can make the scores sound as indicated by the composers. For me personally it was therefore essential to create an awareness of each instruments specifications, challenges and possibilities.

Zeynep_Your first conducting lessons were with Prof. Richard Österreicher. Was it your goal to become a conductor? More precisely, how did this process develop in your career?

Sascha Goetzel_ From a very young age—even as a toddler of 2 or 3 years old—my parents tell me that I would regularly pick up a pencil, stand on a chair, and start conducting to the music playing on the radio. It seems the desire to conduct was innate, a natural part of who I was from the beginning.

However, it was my father—a former violinist with the Vienna Philharmonic Orchestra—who insisted that I first learn an instrument and gain experience playing in a top orchestra. He believed that to become a valued conductor, one must understand the dynamics and essential values from within the orchestra itself. Following his advice, I dedicated myself to the violin and spent ten deeply rewarding years as a professional violinist. Looking back, I couldn’t agree more with his wisdom; those years are among the most treasured of my life.

As I progressed in my musical journey, my fascination with the orchestral repertoire and the role of the conductor continued to grow stronger. From an early age, I understood that conducting was not just about leading an orchestra but also about creating harmony and understanding within it. To me, an orchestra is a community—each musician contributes a unique voice, and my role is to bring those voices together, to reflect the composer’s vision while also creating a space for shared creativity. Every rehearsal is a conversation, not just about notes, but about emotions and stories, and ultimately, what it means to be human.

Meeting Prof. Richard Österreicher was a pivotal moment; his mentorship opened doors to the world of conducting and encouraged me to pursue it seriously. Furthermore, encountering iconic maestros like Jorma Panula and Seiji Ozawa profoundly shaped my understanding of what it means to lead an orchestra with integrity and passion. Their mentorship guided me not only in the technical and intellectual aspects of conducting but also in the art of collaboration, trust, and respect within the orchestra.

The transition from violinist to conductor in my 20s was gradual but felt like a natural evolution of my passion for music. Conducting allowed me to engage with the music on a broader scale and share my vision with both musicians and audiences. With the support and inspiration from these great mentors, I embraced the path of conducting wholeheartedly, leading me to where I am today.

Zeynep_You work regularly with various youth orchestras, including the La Scala Academy. What would be your musical advice to young musicians?

Sascha Goetzel_ Working with young musicians is incredibly rewarding. My advice to them is to remain curious and passionate at any time. Embrace every learning opportunity, whether it’s mastering your instrument, understanding music theory, or experiencing different genres or musical concepts. Don’t be afraid of challenges; they are opportunities for growth. Also, remember that music is about communication and emotion—always strive to connect with your audience and convey the heart of the music.

Zeynep_How long does the training of a conductor take?

Sascha Goetzel_ The journey to becoming a conductor is lifelong. Formal education can take several years, encompassing undergraduate and graduate studies, but the learning never truly ends. Conducting requires a deep understanding of music, psychology, leadership, and interpersonal skills. Every rehearsal and performance offers new insights. It’s a continuous process of growth and self-improvement.

Zeynep_You are a mentor at Dirigentløftet, a program in Norway focused on training young conductors. What advice would you give to a young person who wants to become an orchestra conductor?

Sascha Goetzel_My advice to young musicians is to never lose your curiosity. Music is not only about mastering techniques; it’s about continuously discovering new ways to connect with yourself, your fellow musicians, and your audience. Each note you play is a dialogue, a chance to convey emotions that words cannot express. In an increasingly divided world, music serves as one of the last truly universal languages, and young musicians have the power to use it to foster understanding, compassion, and peace. Keep asking questions, remain open to every opportunity, and remember that your role as a musician is not only to entertain but to inspire and uplift.

Zeynep_You also supported educational projects such as Music for Peace (Türkiye) and El Sistema Europe (International). What other projects are in the near future? Please, can you tell us?

Sascha Goetzel_One of the most rewarding aspects of my career is working with young musicians and supporting educational projects like Music for Peace and El Sistema Europe. These initiatives remind me that music is more than just an art form; it is a transformative tool that can break down barriers and change lives. I am particularly excited about exploring new frontiers in music education, such as using technology to reach underserved communities, and integrating innovations like immersive 3D sound. My hope is that these projects will not only cultivate the next generation of musicians but also create a more inclusive, empathetic world through the power of music.

Zeynep_Who is Sascha Goetzel’s favorite composer and opera piece, please?

Sascha Goetzel_ As a Viennese, my musical roots are deeply intertwined with the rich heritage of Vienna’s classical, romantic, and avant-garde traditions. Composers like Haydn, Mozart, Beethoven, Brahms, Bruckner, and Mahler have shaped my artistic core, each contributing to the rich tapestry of the Viennese tradition. However, what I find particularly fascinating is how these great composers also looked beyond Europe for inspiration. For example, Mozart’s use of Turkish Janissary music in works like 'Die Entführung aus dem Serail' and Beethoven’s incorporation of similar elements in his '9th Symphony' reflect the cross-cultural exchanges that have always enriched classical music.

This fusion of cultures has always captivated me and might be one reason why connecting with musicians here in Türkiye feels so natural. The blending of Eastern and Western traditions is not only a historical phenomenon but an ongoing dialogue that continues to shape the evolution of classical music. Today, as a conductor, I strive to continue this dialogue, honoring both the legacies of the European masters and the unique contributions of Turkish culture.

To me, music has always been about building bridges—between people, cultures, and even time periods. It is a universal language that transcends borders, and as a conductor, I see it as my mission to facilitate this connection. By engaging with diverse musical traditions, I aim to foster understanding and create a sense of unity through art.

When it comes to favorite composers, Mozart holds a special place in my heart. He is, without doubt, one of the grand masters whose genius has been inspiring for over 250 years and continues to inspire generations. His operas, in particular, are masterpieces that blend profound emotion with exquisite musical craftsmanship. Alongside Mozart, I deeply admire Verdi, Wagner, Richard Strauss, and, of course, Puccini. Each of these composers offers unique insights into the human condition, and their works continue to provide a profound emotional and intellectual experience for both musicians and audiences alike.

Zeynep_Could you please recommend 3 works of art to our readers?

Sascha Goetzel_ I’d recommend these three works of art, 2 of music masterpieces and 1 painting, not only for their technical brilliance but for their deep emotional resonance with the human condition. Music and the Arts serve as universal language of the soul, transcending borders and time to connect us through shared emotions and experiences:

1. Ludwig van Beethoven’s Symphony No. 9 – With its timeless message of unity and brotherhood, this symphony reminds us of our shared humanity.

2. Igor Stravinsky’s 'The Rite of Spring' – A piece that challenged conventions and opened new horizons for the future of music.

3. Gustav Klimt’s 'The Tree of Life' – A masterpiece that symbolizes the interconnectedness of all beings and the cycle of life. Klimt’s intricate use of symbolism and rich detail evokes a sense of unity, hope, and the enduring spirit of humanity, making it a powerful representation of life’s beauty and resilience

In a world facing crises and insecurity, art, culture, and music can light the way—offering spaces to share beauty, foster connection, and remind us of the resilience and hope that define our shared humanity.

**********

Interview with Musical Director Sascha GOETZEL 

With our thanks. 

Zeynep Şebnem Çağlayan DÖK 

Magazine Music Art Interviews

 - October 2024